یادداشت زیستی: نکات کلیدی مدل واتسون و کریک + ویدیو

---

یادداشت زیستی نکات کلیدی مدل واتسون و کریک:

مدل مارپیچ دورشته ای (شکل ۸): هر مولکول دِنا از دو رشته پلی نوکلئوتیدی ساخته شده که به دور محوری فرضی می پیچید و ساختار مارپیچ دو رشته ای را ایجاد می کند.

مقایسه مارپیچ دنا با یک نردبان پیچ خورده:

ستون های نردبان قند و فسفات←بین قند یک نوکلئوتید و فسفات نوکلئوتید دیگر پیوند فسفودی استر

پله ها بازهای آلی←بین باز های روبه رو پیوند هیدروژنی برقرار است.

بازهای مکمل: پیوندهای هیدروژنی بین جفت بازها به صورت اختصاصی تشکیل می شوند. آدنین (A) با تیمین (T) روبه روی هم قرار می گیرند و گوانین (G) با سیتوزین (C) جفت می شوند. به این جفت بازها بازهای مکمل می گویند.

نکته: مکمل بودن بازهای آلی نتایج آزمایش های چارگاف را تأیید می کند.

پیوندهای هیدروژنی: پیوندهای هیدروژنی بین بازها، دو رشته دِنا را در مقابل هم نگه می دارد←این پیوندها به تنهایی انرژی پیوند کمی دارد، ولی وجود هزاران یا میلیون ها نوکلئوتید و برقراری پیوند هیدروژنی بین آنها به مولکول دِنا حالت پایدارتری می دهد.

نکته: دو رشته دِنا در موقع نیاز هم می توانند در بعضی از نقاط از هم جدا شوند و بدون اینکه پایداری آنها به هم بخورد وظایف خود را انجام دهند.

نکته: بین C و G (3 پیوند) نسبت به A و T (2 پیوند) پیوند هیدروژنی بیشتر تشکیل می شود.

نتایج جفت شدن بازهای مکمل:

۱.یکسان شدن قطر مولکول دنا در سراسر آن←چون در هر صورت یک باز تک حلقه ای در مقابل یک باز دو حلقه ای قرار می گیرد.

نکته: ثابت ماندن قطر دِنا باعث پایداری اطلاعات آن شده و در فشرده شدن بهتر فام تن ها مؤثر است.

۲.شناسایی ترتیب نوکلئوتیدهای هر یک از دو رشتهٔ یک مولکول دِنا می تواند ترتیب نوکلئوتیدهای رشتهٔ دیگر را هم مشخص کند. مثلاً اگر ترتیب نوکلئوتیدها در یک رشته ATGC باشد ترتیب نوکلئوتیدها در رشتهٔ مکمل آن باید TACG باشد.

---

ویدیوی آموزشی: ساختار مولکولی DNA

---

گردآورنده: حسن لطفی

مترجم و گوینده ویدیو: پروین مقدم